نور، از اصلي ترين عوامل عکاسي است. بکارگيري نور در تصوير به اندازه تسلط بر ترکيب بندي ، اهميت دارد. با ديدن يک عکس، اين سؤال ها را از خود بپرسيد؛ منظره پيش رو چطور روشن شده؟ منبع نور در تصوير کجاست؟ آيا نور مستقيم خورشيد است؟ آيا نور از پنجره وارد مي شود؟ از بالا مي تابد يا از اطراف؟ آيا نور، سايه اي هم ساخته است؟ اين، نور طبيعي است يا مصنوعي؟

انواع نور

در ابتدا لازم است انواع نور در عکاسي را بررسي کنيم
نور بالا
نوري که هنگام عکاسي بر شانه هايتان مي افتد، نور بالاست. اين نور بسيار به کار مي آيد اما براي تصويري که عمق ميدان کمي دارد، ضعيف است. نور بالا که درست ميان روز مي تابد، نور خوبي نيست چون سايه مي سازد. «باب کريست»مي گويد: «ظهر بدترين زمان عکاسي است که البته بيشترين عکس هاي سفر هم در اين زمان گرفته مي شود.» اسپيدلايت

light in photography 1

نور جانبي

اين نور، صبح زود و نزديک غروب به وجود مي آيد که به آنها «ساعت هاي رويايي» مي گوييم. عکاسان حرفه اي بيشتر در اين ساعت ها مشغولند؛ چرا که تُن نور در اين ساعت ها بسيار عالي است و زاويه کم نور، سايه هاي زيبايي ايجاد مي کند که به سوژه، وضوح و عمق مي دهد. کريست اضافه مي کند:«نور جانبي براي عکاسي منظره بسيار عالي است اما يادتان باشد که عکاسي از مردم با اين نور جالب نيست.»

نور زمينه
اين نور براي عکس هاي نمايشي خوب است. سوژه خود را درست در مقابل طلوع يا غروب خورشيد قرار دهيد تا يک تصوير «ضد نور» (silhouette) بگيريد. از اين نور براي عکاسي چهره هم مي توانيد استفاده کنيد، در حالي که نور از پشت مي آيد و شما نور فلاش را به چهره مي تابانيد، يک هاله در تصوير ايجاد مي شود. نگذاريد نور زمينه، مستقيم به لنز بتابد. مي توانيد با قرار دادن سوژه و يا عناصر ديگري در تصوير مانند تنه درخت، جلوي تابش مستقيم نور به لنز را بگيريد.

نور يک روز ابري
يک روز ابري ممکن است براي عکاسي خوب نباشد اما عکاس حرفه اي در هر شرايطي عکاسي مي کند. نوري که از ميان ابرها مي تابد پراکنده است و براي عکاسي چهره مناسب است، نور سايه ها در فضاي باز هم همين طور. در يک روز ابري، نور براي عکاسي جاده خيلي مناسب است چرا که انعکاس نور نداريم. «جاستين گوريگلا» مي گويد:«يادتان باشد در روزهاي ابري، آسمان را از کادر خارج کنيد چون چيزي نيست جز يک لکه سفيد اما برعکس، آسمان آفتابي در عکس بسيار زيباست.»

نکته
زماني که براي عکاسي مي رويد، از روي نقشه، برنامه عکاسي تان را تنظيم کنيد. نور در ساعت هاي مختلف، کيفيت متفاوتي دارد، پس برنامه عکاسي را با طلوع خورشيد در شرق و غروب آن در غرب منطبق کنيد. «آيا مي خواهيد از تخت جمشيد با نور پس زمينه عکاسي کنيد يا نور بالا؟»، «هنگام غروب خورشيد مي خواهيد کجا باشيد؟» اينها پرسش هايي است که يک عکاس کار بلد به آنها پاسخ مي دهد.

نوردهي
به زبان ساده نوردهي يعني مقدار نوري که در زماني مشخص از لنز دوربين داخل مي شود. عکاس بايد بداند در هر موقعيتي چه مقدار نور براي چه مدت وارد دوربين مي شود. اگر عکسي نور کافي نبيند، سايه هاي تاريکي در آن به وجود مي آيد و عکس، تيره مي شود و از طرف ديگر اگر عکس، نور بيش از اندازه دريافت کند اصطلاحاً مي گويند:«عکس سوخته است».

سرعت فيلم در نوردهي
نوردهي با تنظيم ديافراگم و سرعت شاتر کنترل مي شود و متغير سوم، حساسيت نور است که آن را با نام سرعت فيلم مي شناسيم و با ميزان ISO مي سنجيم. دامنهISOدر دوربين هاي مختلف متفاوت است اما اغلب از 50 تا 3200 و بالاتر است. هر چه اين عدد بيشتر شود، حساسيت نور هم افزايش مي يابد. مي شود در يک جاي کم نور بدون فلاش عکاسي کرد، ولي بايد ISOرا افزايش داد. يادتان باشد هر چه ISOبيشتر شود،«نويز» يا«رگه» هم در عکس بيشتر ديده مي شود. در کل اگر شرايط مناسب است، براي جلوگيري از رگه،ISO را در درجات پايين تنظيم کنيد. زمان انتخاب درجه ISOبه اين نکته ها توجه کنيد؛ نور محيط، به سوژه اي که در حرکت است يا نه و به اينکه از سه پايه استفاده مي کنيد يا نه.

تنظيم دستي يا خودکار
امروزه با وجود دوربين هاي پيشرفته، بهتر است بگذاريم دوربين به جاي ما فکر کند. دوربين را در حالت خودکار قرار داده، اشاره کنيد و عکس بگيريد. اشکالي دارد؟ در برخي موارد خير. حالت خودکار در مواردي که موقعيت به سرعت تغيير مي کند، مانند عکاسي از موج سواري که عکاس فرصت تنظيم ندارد، بهترين گزينه است. پيش از قرار دادن دوربين در حالت خودکار، ISOيا ميزان نوردهي را تنظيم کنيد تا زماني که دوربين توسط EV(نورپردازي خودکار)به طور خودکار تصوير را روشن يا تيره مي کند، شما دوربين را به حالت اول برگردانيد، اين تنظيم تا زماني که شما آن را تغيير ندهيد، ثابت مي ماند.
بيشتر عکاسان حرفه اي، تنظيم دستي را به تنظيم خودکار ترجيح مي دهند. اگر بخواهيد زمينه را محو کنيد تا سوژه بيشتر به چشم بيايد و يا تمام ترکيب تصوير، وضوح(فوکوس) داشته باشد، مي توانيد ديافراگم را دستي تنظيم کنيد. با تنظيم سرعت شاتر، مي توانيد از سوژه در حرکت عکس بگيريد و به حرکات او جلوه محوي بدهيد. مي توانيد تمام تنظيمات را دستي انجام دهيد و يا ديافراگم و سرعت شاتر خود را کنترل کنيد، ديگر متغيرها را دوربين، به صورت خودکار تنظيم مي کند.

تراز سفيدي
يکي از برترين ويژگي هاي دوربين ديجيتال اين است که اين دوربين ها به طور خودکار، طيف نوري که به خاطر دما ظاهر شده را تنظيم ميکنند و رنگ ها تعديل مي شوند و فرقي هم نمي کند که شما در فضاي بسته، زير نور آفتاب يا در يک روز ابري عکاسي مي کنيد. اگر دوربين تان را در حالت«تراز سپيد خودکار» بگذاريد بيشتر اوقات تنظيم کارآمدي است.
منبع: نيکاسون