دوچرخه سـواری در کنار دویدن
دويدن آرام و منظم از توصيه‌هاي پزشکي است که هميشه به گوش مي‌رسد و تاکيد بسياري زيادي هم بر آن مي‌شود، اما باوجود تمام محاسن و فوايدي که دويدن براي سلامت بويژه در ميانسالي و سالمندي دارد، ممکن است مشکلاتي نيز با خود به همراه آورد. به همين دليل برخي دانشمندان به‌دنبال يافتن راه‌حلي براي کم‌کردن اين مشکلات يا رفع کامل آن هستند. بر اساس مطالعه جديدي که به گزارش مجله پريونشن در نشريه Brain, Behavior and Immunity منتشر شده، پژوهشگران آمريکايي دو ورزش دويدن و دوچرخه‌سواري را مورد مقايسه قرار داده‌اند.
دکتر ديويد نيمن، سرگروه تيم پژوهش و همکارانش، که همه از اعضاي علمي دانشگاه ايالتي آپالاچين کاروليناي شمالي هستند، کار خود را روي دو گروه کاملا مجزا متمرکز کرد. يکي از اين گروه‌ها متشکل از دوچرخه‌سواران و ديگري متشکل از دوندگان بود. هر گروه بايد سه روز و روزي ?/? ساعت به رشته ورزشي خود مي‌پرداختند. پژوهشگران پيش از آغاز اين دوره، آزمايش‌هايي روي اين ورزشکاران انجام دادند و هنگام فعاليت ورزشي آنان در اين سه روز هم آزمايش‌هاي خود را ادامه دادند. سپس نتايج آزمايش‌هاي حين فعاليت ورزشي و پيش از آن را براي افراد هر گروه به طور مجزا بررسي کرده و در نهايت نتايج کلي هر گروه را با گروه ديگر مورد مقايسه قرار دادند. به اين ترتيب معلوم شد دويدن در يک مسير طولاني بيش از رکاب‌زدن در همان مسير سبب آسيب‌ديدگي افراد خواهد شد. در واقع نتايج نشان مي‌داد دوندگان التهاب و آسيب‌ديدگي عضلاني بيشتري را نسبت به دوچرخه‌سواران خواهند داشت. نمايندگي اسکات
اما چرا دويدن بسيار بيشتر از دوچرخه‌سواري آسيب مي‌رساند؟ دکتر نيمن در اين باره مي‌گويد علت اصلي در تفاوت ميان نوع انقباض ماهيچه‌اي مورد نياز در دويدن و رکاب زدن است. تفاوت اين دو در نياز به نوعي انقباض ماهيچه‌اي است که اصطلاحا انقباض اکسنتريک (eccentric) يا «برونگرا» ناميده مي‌شود. دويدن به اين نوع انقباض ماهيچه‌اي نياز دارد در حالي که دوچرخه‌سواري به چنين انقباض ماهيچه‌اي نياز ندارد.
اما انقباض اکسنتريک چيست؟ انقباض ماهيچه‌اي زماني رخ مي‌دهد که ماهيچه بخواهد نيرو توليد کند و کاري انجام دهد، اما ماهيچه‌هايي که وظيفه حرکت مفاصل را به عهده دارند، هميشه در يک شرايط منقبض نمي‌شوند. مثلا فرض کنيد کتاب سنگيني را در دست گرفته‌ايد. ماهيچه جلوي بازوي شما يکي از ماهيچه‌هايي است که وظيفه حفظ وضع مفصل آرنج يا باز و بسته کردن اين مفصل را به عهده دارد.
اگر شما کتاب را به گونه‌اي حرکت دهيد که مفصل آرنجتان باز شود يا به عبارت ديگر ساعدتان از بازو فاصله بگيرد، در آن صورت طول ماهيچه جلوي بازو افزايش مي‌يابد، اما اين ماهيچه در اين هنگام منقبض است. به چنين انقباض ماهيچه‌اي که مستلزم افزايش طول ماهيچه است انقباض اکسنتريک يا انقباض برونگرا مي‌گويند.
دکتر نيمن ميزان فشار بالايي را که هنگام اين انقباض به ماهيچه‌ها وارد مي‌شود با اين مثال توضيح مي‌دهد: «انقباض اکسنتريک درست مثل آن است که شما ميله‌اي افقي را با دستان خود گرفته و از آن آويزان شده‌ايد و سعي داريد بدن خود را بالا بکشيد (همان بارفيکس رفتن خودمان) و درست در همين لحظه فردي بخواهد شما را به زور به سمت پايين بکشد و مانع شما شود. تصور کنيد در اين شرايط چه فشاري را متحمل خواهيد شد. ماهيچه‌هاي ما نيز هنگام انقباض برونگرا در همين حال و روز قرار خواهند داشت. هنگام دويدن نيز هر بار پاشنه پا به زمين برخورد مي‌کند، انقباض ماهيچه‌اي کوچکي رخ مي‌دهد و در همين لحظه احتمال آسيب‌ديدگي ماهيچه‌اي بشدت بالا مي‌رود.»
مطمئنا مي‌پرسيد حالا تکليف ما چيست؟ درست است که دويدن آسيب‌هاي بالقوه‌اي به همراه دارد، اما اگر شما از دويدن لذت مي‌بريد، مجبور نيستيد اين فعاليت مفرح را به طور کامل از برنامه ورزش خود حذف کنيد. اگر امکان دوچرخه‌سواري برايتان مهياست، کافي است بخشي از زمان ورزش روزانه خود را به دويدن و بخش ديگر را به رکاب‌زدن اختصاص دهيد. اگر هم از دويدن خوشتان نمي‌آيد، ديگر دنيا بر وفق مرادتان خواهد بود. از همين امروز دوچرخه‌سواري را با خيال راحت در برنامه خود بگنجانيد. هر چند يافتن مسير يا مکاني امن براي دوچرخه‌سواري بخصوص در شهرهاي شلوغ، خودش داستان ديگري است!
منبع: افتاب